Η ουτοπία ενός κράτους με δύο έθνη στην Παλαιστίνη..γράφει ο Ιωάννης Χρυσογονίδης Νομικός

“Οι ελπίδες για ένα ενιαίο κράτος Εβραίων και Αράβων στην Παλαιστίνη, τις οποίες κάποτε έτρεφε μέρος του σιωνιστικού κινήματος, αλλά και η εβραϊκή Αριστερά της εποχής, αποτελούν σήμερα ουτοπία. Από νωρίς η Αριστερά παραιτήθηκε από αυτό προς όφελος, τελικά, της διχοτόμησης της Παλαιστίνης.

Η ουτοπία ενός κράτους με δύο έθνη στην Παλαιστίνη

Στην Παλαιστίνη, ο κομμουνισμός θεμελιώθηκε το 1919 από Εβραίους μετανάστες, που είχαν εγκαταλείψει το σιωνιστικό κίνημα για να ιδρύσουν το Εβραϊκό Εργατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Το 1922, το κόμμα πήρε στα γίντις (1) την ονομασία Palestinishe Kommunistishe Partei (Παλαιστινιακό Κομμουνιστικό Κόμμα, ΠΚΚ). Το ΠΚΚ προσχώρησε στην 3η Διεθνή (Κομιντέρν), που διευθυνόταν από το σοβιετικό κομμουνιστικό κόμμα (ΚΚΣΕ).

Σε όλη τη διάρκεια της ύπαρξής του, το συγκεκριμένο κόμμα απέρριπτε τον σιωνισμό, καθώς τον θεωρούσε αποικιοκρατικό κίνημα χωρίς νομιμοποίηση. Οι κομμουνιστές θεωρούσαν ότι οι Εβραίοι όλου του κόσμου δεν αποτελούσαν ιδιαίτερο έθνος και πίστευαν ότι μετά από δύο χιλιάδες χρόνια δεν μπορούσαν να διεκδικήσουν ιστορικά δικαιώματα στην Παλαιστίνη. Απέρριπταν τη Διακήρυξη Μπάλφουρ (2), την οποία χαρακτήριζαν ιμπεριαλιστική πράξη στην πιο καθαρή της μορφή, καλούσαν σε εκδίωξη των Βρετανών και υποστήριζαν τη δημιουργία ενός δημοκρατικού κράτους με αραβική πλειοψηφία, όπου οι Εβραίοι, μεταξύ τους και όσοι είχαν εγκατασταθεί στην περιοχή μετά το 1918, θα ήταν πολίτες με ίσα δικαιώματα. Οι θέσεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα το ΠΚΚ, σε όλη τη διάρκεια της βρετανικής εντολής (1922-1948), να συγκεντρώνει το μίσος της εβραϊκής πλευράς και να παραμένει απομονωμένο, καθώς κατάφερνε εξίσου δύσκολα να βρει υποστήριξη μεταξύ των Αράβων. Ωστόσο, η μεγάλη αραβική εξέγερση της δεκαετίας του 1930 επέτρεψε στο ΠΚΚ να ενισχύσει τις γραμμές του και να αποκτήσει κάποια επιρροή στους εργάτες των αστικών κέντρων. Στο όνομα του «προλεταριακού διεθνισμού», το ΠΚΚ δεν σταμάτησε, στη διάρκεια όλης αυτής της περιόδου, να κηρύσσει την αλληλεγγύη μεταξύ του τοπικού πληθυσμού και της κοινότητας των μεταναστών.

Η απομόνωση του κόμματος από τους Εβραίους περιορίστηκε αισθητά μετά την είσοδο της ΕΣΣΔ στον πόλεμο το 1941. Επίσης, η αλλαγή θέσης του ΠΚΚ στο ζήτημα της εγκατάστασης Εβραίων στην Παλαιστίνη τού επέτρεψε να διευρύνει σημαντικά την επιρροή του. Το κόμμα ξεκίνησε μια σταδιακή στροφή στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, με τη συνειδητοποίηση της πραγματικότητας σε σχέση με τη ναζιστική επιχείρηση εξόντωσης των Εβραίων. Η διατήρηση στο έδαφος της Γερμανίας στρατοπέδων επιζώντων και προσφύγων, τους οποίους κανένα δυτικό κράτος δεν ήταν διατεθειμένο να υποδεχθεί, δημιουργούσε μια ανυπόφορη κατάσταση που οδήγησε τους Εβραίους κομμουνιστές της Παλαιστίνης να αναθεωρήσουν τη θέση τους.

Το 1943, το ΠΚΚ διασπάστηκε. Οι Άραβες υποστηρικτές του ίδρυσαν τον Σύνδεσμο Εθνικής Απελευθέρωσης, με επικεφαλής τον Εμίλ Τουμά, έναν νεαρό και λαμπρό διανοούμενο από τη Χάιφα, που έγινε μαρξιστής κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο Κέιμπριτζ. Οι κομμουνιστές αυτοί δεν εκτιμούσαν καθόλου τη στροφή που επιχειρούσαν οι Εβραίοι σύντροφοί τους προς την αναγνώριση μιας εβραϊκής εθνικής ταυτότητας η οποία βρισκόταν υπό διαμόρφωση και σε εξέλιξη”…