Το όραμα είναι το πρόβλημα! Του Κώστα Σπίγγου. Υποψηφίου βουλευτή και συντονιστής τομέα υγείας του ΜέΡΑ25-συμμαχία για τη ρήξη
Κάθε χρόνο αφαιρούνται από την Υγεία στη χώρα μας τουλάχιστον 3 δις (με βάση το ευρωπαϊκό μέσο ποσοστό του προυπολογισμού), από τα συνεχιζόμενα, κατά πώς φαίνεται, μνημόνια, μη ανάπτυξης αλλά φιλεταρίσματος, αποψίλωσης και ερήμωσης της χώρας, όπως φαίνεται από το αποτέλεσμα. Αυτό έχει ως πανθομολογούμενη συνέπεια, να εξασφαλίζεται μια εύθραυστη κανονικότητα της ζωής μας στο παρόν, αλλά να επέρχεται η μόνιμη ρήξη της, για το συντριπτικό ποσοστό των καθημερινών ανθρώπων που έχουν ανάγκη από δωρεάν και προσιτές υπηρεσίες υγείας, αμέσως μόλις τους εμφανιστεί μια σοβαρή ασθένεια. Η κυβέρνηση της ΝΔ είχε για 4 ολόκληρα χρόνια την τεράστια ευκαιρία, στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19, να αναστρέψει αυτή την κατάσταση, κάτι που το οποίο προγραμματικά δεν έκανε.
Η προμήθεια υπηρεσιών υγείας από ελεύθερη αγορά, χωρίς την αποκλειστική, επαρκώς αμειβόμενη εργασία των παρόχων και επαρκώς κινητροδοτούμενη υπέρ του σώματος που τους αναθέτει το έργο (δηλαδή του λαού όλου), είναι ακριβώς που ορίζει την ύπαρξη ή όχι «εθνικού συστήματος υγείας» σε μια χώρα. Ακόμη ειδικότερα πάντως, αν ένα εθνικό σύστημα υγείας έστω επιλέγει να προμηθεύεται κάποιες υπηρεσίες από την αγορά, εφόσον έτσι «συμφέρει», τότε έστω ο τελευταίος τομέας όπου μπορεί να το κάνει είναι στην πρωτοβάθμια υγεία! Ειδικά αυτή είναι κεντρικός πυλώνας της υγείας του πληθυσμού. Δεν είναι απλά το αποδοτικό «gatekeeping» (δηλαδή φίλτρο πριν τη χρήση δευτεροβάθμιων υπηρεσιών υγείας), διότι σημαίνει πρώτιστα την πρόληψη, απαραίτητα μη καταναγκαστική, τον εντοπισμό στην κοινότητα των κρίσιμων προσδιοριστικών παραγόντων της νόσου και της υγείας πριν την επιδείνωση, την κατανόηση της ανθρώπινης σωματικής και ψυχικής ολότητας, την προσωπική ένας προς έναν κι όχι την απρόσωπη σχέση γιατρού και ασθενούς, ενώ περιλαμβάνει εξίσου και τους εργαζομένους της.
Η πολιτική υγείας στην Ελλάδα δεν είχε ποτέ διαχρονικό σχεδιασμό που να υπερβαίνει κυβερνητικές τετραετίες, κάτι που ζητούν εμφατικά όλοι οι ειδικοί, ενώ η πολιτική κωφεύει. Η αντιεπιστημονική, κοντόφθαλμη, εμπορευματοποιημένη, κατακερματισμένη, οικονομιστική-λογιστική, απρόσωπη, μη λογοδοτούσα, μη παλλαϊκή εκδοχή περί υγείας που βιώνουμε και που κινδυνεύουμε να χειροτερεύσει ολοκληρωτικά, υπερβαίνει κατά πολύ σε κοινωνική τοξικότητα ακόμη και το παραδοσιακό μοντέλο εμπορίου της υγείας που κάποτε γνωρίζαμε. Η τοξικότητα αυτή σκοτώνει τον εργαζόμενο άρα τελικά και την οικονομία, η οποία κάποιοι μας λένε και μάλιστα με υπερηφάνεια όπως την εννοούν, ότι είναι το υπεράνω όλων. Δεν κατανοούν ότι η υγεία δεν έχει να κάνει μόνο με τη μέτρηση των σοβαρά αρρώστων και έτσι, χωρίς υγεία δεν υπάρχει αποδοτική εργασία, άρα και οικονομία!
Από την άλλη, τόσο το εμπορευματοποιημένο, εξ ορισμού, όσο όμως και ένα απολύτως κρατικά ελεγχόμενο σύστημα υγείας μπορεί να είναι ζημιογόνα, εφόσον μορφοποιούνται στο πλαίσιο ενός διαστρεβλωμένου οράματος περί υγείας. Ακόμη και το θεωρητικά αρτιότερο μοντέλο είναι καταδικασμένο, ιδίως σε μια ελλειμματική δημοκρατία, να αποτύχει ως προς τη λογοδοσία του ή να αυτονομηθεί γραφειοκρατικά, εάν παράλληλα δεν διοικείται από ένα ριζοσπαστικά δημοκρατικό σώμα, πού το ΜέΡΑ25-συμμαχία για τη ρήξη προτείνει να είναι το ΔΙΑΣΚΕΠ υγείας, με τη συμμετοχή κατά ⅓ ειδικών της υγείας και κατά ⅔ κληρωτών επί θητεία πολιτών, που θα συμμετέχουν στη χάραξη μιας διαχρονικής, υπερτετραετούς και υπερκομματικής πολιτικής παλλαϊκής υγείας και στην διαρκή αποτίμηση των αποτελεσμάτων της. Η πρόταση αυτή, μαζί με τις πολλές ακόμη της σύγχρονης ενωτικής αριστεράς που αντιπροσωπεύουμε, οφείλει να υπάρχει στη Βουλή μετά τις επερχόμενες εκλογές.
Ως μια θετική προσθήκη του κόσμου που ζούμε δεν μπορεί παρά να κρατάμε την τεχνολογία, η οποία επιτρέπει λύσεις και σχεδιασμούς στον τομέα της υγείας που κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί, ακόμη και πριν από 20 χρόνια. Ο αείμνηστος Γεννηματάς, που συχνά αλλά αόριστα αναφέρεται ως πρότυπο, σήμερα θα σχεδίαζε εντελώς διαφορετικά το εθνικό σύστημα υγείας! Κρατώντας, βέβαια, το πολύτιμο όραμα.
