Αποχαιρετώντας τον Νιόνιο. Ένα ταξίδι ζωής και ποίησης

Οδύνη και βαθιά συγκίνηση πλημμύρισαν τη χώρα μετά την αναγγελία του θανάτου του Διονύση Σαββόπουλου. Ο “Νιόνιος”, όπως τον αποκαλούσαμε με οικειότητα και αγάπη, έφυγε από τη ζωή το βράδυ της Τρίτης, σε ηλικία 81 ετών, αφήνοντας πίσω του ένα έργο που φώτισε και θα συνεχίσει να φωτίζει τις ψυχές μας.

Ο ίδιος είχε προφητικά τραγουδήσει τη γέννησή του στο εμβληματικό τραγούδι «Γεννήθηκα στη Σαλονίκη» με τους στίχους:
«Δεκέμβρης του ’44, με μια μοτοσυκλέτα του ΕΛ.ΑΣ / η μάνα μου ετοιμόγεννη, γυρίζει ο θανατάς, να η μαμή, έτσι γεννήθηκα στη Σαλονίκη».
Ήταν σαν να έμπαινε ο ίδιος στο προσκήνιο της Ιστορίας την πιο ταραγμένη στιγμή της – και δεν ξαναβγήκε ποτέ. Από τότε, με τα τραγούδια του, οδήγησε γενιές και γενιές μέσα από την τέχνη, την ποίηση και τον στοχασμό.

Ο Διονύσης Σαββόπουλος δεν ήταν απλώς τραγουδοποιός. Δεν ήταν μόνο συνθέτης ή ερμηνευτής. Ήταν, κατά την άποψή μου, πάνω απ’ όλα ποιητής. Ποιητής της καθημερινότητας, των ονείρων, των αγώνων, της αμφισβήτησης και της ελπίδας. Ένας στοχαστής με βαθιά φιλοσοφική ματιά, που μέσα από τους στίχους του σχολίασε με τόλμη και ευαισθησία τα κοινωνικά και πολιτικά τεκταινόμενα, χωρίς να θυσιάζει τη λυρικότητα της τέχνης του.

Με τα τραγούδια του έθιξε καίρια θέματα: την κοινωνική δικαιοσύνη, την ειρήνη, την ελευθερία, το δικαίωμα στη διαφορετικότητα και την αδελφοσύνη των λαών. Ο «Κυρ Πόλεμος», με τον στίχο «κι έμεινε ο κυρ-Πόλεμος στον τόπο σαν απόπληκτος μπαμπάς», απογυμνώνει τη ματαιότητα και τη φρίκη του πολέμου με τρόπο μοναδικό – με τρυφερότητα και συνάμα με ειρωνεία που κόβει σαν ξυράφι.

Η φωνή του Σαββόπουλου μίλησε κατευθείαν στην καρδιά της ελληνικής νεολαίας για περισσότερες από τέσσερις γενιές – και συνεχίζει να μιλά. Έγινε σημείο αναφοράς για κάθε άνθρωπο που αναζητά νόημα, αντίσταση, έρωτα και ταυτότητα μέσα σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο.

Ο Νιόνιος της Κέρκυρας και της Ελλάδας

Ο Διονύσης τίμησε ιδιαίτερα και την Κέρκυρα. Μου είχε περιγράψει με γλαφυρότητα την πρώτη του επαφή με το νησί, όταν, με την σχολική εκδρομή, πλησίαζε με το φέρι από την Ηγουμενίτσα και αντίκρισε το ανάγλυφο της παλιάς πόλης, σαν σκηνικό θεάτρου. Την έκανε τραγούδι, δίπλα στη Θεσσαλονίκη και τα Γιάννενα, λέγοντας:
«Θεσσαλονίκη, Γιάννενα, Κέρκυρα και Ιόνιο, / μες στην καρδιά σου άσε να μπουν και θα την κάνει ψώνιο».
Η αγάπη του για την Κέρκυρα τον οδήγησε και στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, όπου δίδαξε στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών. Παρά το γεγονός ότι το Υπουργείο Παιδείας τού αφαίρεσε τη δυνατότητα διδασκαλίας λόγω… έλλειψης τίτλων σπουδών, η παρουσία του εκεί είχε ήδη αφήσει ανεξίτηλο αποτύπωμα. Ήταν σαν να ζητούσες από τον Ιπποκράτη να μην διδάξει ιατρική επειδή δεν έχει πτυχίο…

Ο ερωτικός και ανθρώπινος Νιόνιος

Δεν ήταν όμως μόνο κοινωνικός και πολιτικός σχολιαστής. Ήταν και βαθιά ερωτικός. Στο τραγούδι «Άσπα», κατ’ εμέ το κορυφαίο του ερωτικό τραγούδι, έγραψε:
«Τώρα νιώθω γιατί είναι οι νόμοι σου σκληροί / απ’ τον έρωτά σου κρατούν / κι όχι από μια βία σημερινή / Άσπα, δε φοβάμαι πια και ξέρω γιατί».
Στίχοι που αγγίζουν με λεπτότητα και δύναμη την εσωτερική αλήθεια του έρωτα – όχι ως επιπόλαιη συγκίνηση, αλλά ως υπαρξιακή μεταμόρφωση.

Καλό ταξίδι Νιόνιο

Ο Σαββόπουλος υπήρξε ένας σύγχρονος ραψωδός, ένας διανοούμενος που ποτέ δεν αποκόπηκε από τον λαό, ένας ποιητής που τραγουδούσε και τραγουδούσε για να μην ξεχνάμε. Η απουσία του είναι τεράστια, αλλά το έργο του είναι ήδη αιώνιο. Οι στίχοι, η φωνή, η σκέψη του θα συνεχίσουν να μας συντροφεύουν. Όχι μόνο σαν νοσταλγία του παρελθόντος, αλλά ως φάρος για το μέλλον.

Καλό ταξίδι Νιόνιο.
Ευχαριστούμε για τα τραγούδια, τις ιδέες, τα συναισθήματα.
Ευχαριστούμε που υπήρξες.