Η Ανέντακτη Πνευματική Εγρήγορση.Γράφει ο Σπύρος Άνδρεϊτς

https://www.amazon.com/stores/Spyros%20Andreits/author/B0CD2LHNRT

Στον αέναο χορό της ζωής, όπου οι ιδέες συγκρούονται και αναδιαμορφώνονται, υπάρχει μια διαχωριστική γραμμή που οριοθετεί την πνευματική επαγρύπνηση από την εφησυχασμένη αδράνεια. Στην μια πλευρά στέκονται όσοι επιδιώκουν με πάθος την διαρκή επανερμηνεία των κοινώς παραδεδεγμένων, όσοι αναζητούν την ανανέωση του πνεύματος και την αέναη μάθηση. Στην άλλη, εδράζονται όσοι βολεύονται στις παγιωμένες, μόνιμες πεποιθήσεις τους, όσοι αναγνωρίζονται μέσα από έναν κύκλο αμοιβαίου θαυμασμού και όσοι υπηρετούν σκοτεινές ατζέντες πίσω από τον μανδύα της ειδησεογραφίας.

Η φωνή των ανήσυχων εξερευνητών που οφείλει να υψώνεται ενάντια στην πνευματική στασιμότητα είναι μια φωνή που διψά για εξέλιξη, για την αέναη αναζήτηση της αλήθειας μέσα από την αμφισβήτηση και την κριτική σκέψη. Είναι μια φωνή που αναγνωρίζει την παγίδα της εφησυχασμένης βεβαιότητας, τον κίνδυνο της αυτοαναφορικότητας και την δηλητηριώδη επιρροή της χυδαιότητας στον δημόσιο διάλογο.

Η λατρεία προς όσους στοχεύουν στην διαρκή επανεξέταση των χιλιοφορεμένων απόψεων πηγάζει από την βαθιά πεποίθηση ότι η γνώση δεν είναι ένα στατικό απόκτημα, αλλά μια δυναμική διαδικασία. Ο κόσμος γύρω μας αλλάζει συνεχώς, οι επιστημονικές ανακαλύψεις ανατρέπουν παλαιότερες βεβαιότητες και οι κοινωνικές δομές υφίστανται μεταμορφώσεις. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η προσκόλληση σε άκαμπτες ιδέες και η άρνηση της αναθεώρησης των εσφαλμένων εκτιμήσεων οδηγούν αναπόφευκτα σε ένα πνευματικό τέλμα και αδυναμία κατανόησης της σύγχρονης πραγματικότητας.

Η συνεχής πνευματική νεότητα δεν είναι ζήτημα ηλικίας, αλλά στάση ζωής. Είναι η αδιάκοπη περιέργεια, η επιθυμία για μάθηση, η ικανότητα να αμφισβητεί κανείς τις δικές του γνώμες και να είναι ανοιχτός σε νέες προοπτικές. Είναι η άρνηση να βολευτεί στην άνεση των τετριμμένων και τυποποιημένων απόψεων και η τόλμη να εξερευνά αχαρτογράφητα πνευματικά εδάφη. Αυτοί που διατηρούν το πνευματικό τους σφρίγος είναι οι αληθινοί πρωτοπόροι, οι κινητήριες δυνάμεις της προόδου, αυτοί που φωτίζουν το μέλλον με τις καινοτόμες ιδέες τους.

Αντίθετα, η απέχθεια προς τους «τακτοποιημένους» δι αλληλολιβανίσματος «επώνυμους» λογοτέχνες, καλλιτέχνες και παντοειδείς κριτικούς πηγάζει από την απογοήτευση για την έλλειψη αυθεντικότητας και την κυριαρχία της επιφανειακής αναγνώρισης. Όταν η αποτίμηση ενός έργου ή μιας προσωπικότητας καθορίζεται από την αμοιβαία προώθηση και όχι από την αληθινή τους ποιότητα, τότε υπονομεύεται η ακεραιότητα της πνευματικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας. Η επιδίωξη της εφήμερης δόξας και η εξάρτηση από την επιδοκιμασία ενός κλειστού κύκλου υστερόβουλων αλληλοθαυμαστών στερούν από τους δημιουργούς την ελευθερία της αυθεντικής έκφρασης και οδηγούν στην παραγωγή έργων χωρίς βάθος, χωρίς ουσία, χωρίς διαχρονική αξία. Γι αυτό παντού και πάντα οι αληθινοί δημιουργοί και οι αναζητητές πνευματικών αγαθών επιλέγουν να μην εντάσσονται, γνωρίζοντας ότι η ένταξη σε κύκλους, λέσχες και παρέες συγκλινόντων ομοϊδεατών αναπόδραστα φθείρει και αλλοιώνει γιατί «προσαρμόζει στοχαστικά» τα μέλη στο μέσο όρο των γενικεύσεων, των προκαταλήψεων και των προσδοκιών  της ομάδας.

Η αποστροφή προς τους εφησυχασμένους τιμητές με τις απαρασάλευτες βεβαιότητες είναι μια έκκληση για πνευματική επαγρύπνηση και κριτική σκέψη. Η ζωή είναι γεμάτη αντιφάσεις και πολυπλοκότητες, και η προσκόλληση σε αδιαμφισβήτητες δήθεν αυθεντίες αποτελεί ένδειξη πνευματικής ακαμψίας. Η ικανότητα να αναθεωρεί κανείς τις πεποιθήσεις του μπροστά σε νέα δεδομένα και να αναγνωρίζει την σχετικότητα πολλών ζητημάτων είναι σημάδι πνευματικής ωριμότητας και διανοητικής ειλικρίνειας.

Η καταδίκη της σκοτεινής, ύποπτης και ανυπόληπτης παραδημοσιογραφίας, κυρίως του διαδικτύου, είναι μια κραυγή αγωνίας ενάντια στη διαστρέβλωση της αλήθειας και την χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Η δημοσιογραφία, στην ιδανική της μορφή, οφείλει να είναι ο φύλακας της ορθότητας των γεγονότων, ο αμερόληπτος καταγραφέας της εξελισσόμενης ιστορίας και το βάθρο του ελεύθερου διαλόγου. Όταν όμως υποτάσσεται σε σκοτεινά συμφέροντα, όταν διασπείρει ψευδείς ειδήσεις και όταν υπηρετεί την προπαγάνδα συμφερόντων, τότε μετατρέπεται σε εργαλείο χειραγώγησης και υπονόμευσης της δημοκρατίας.

Τέλος, η αποστροφή προς την κάθε λογής χυδαιότητα είναι μια υπεράσπιση της αξιοπρέπειας, του σεβασμού και της ευγένειας στον δημόσιο λόγο. Η σκαιότητα, με την έλλειψη μέτρου και την προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, δηλητηριάζει την κοινωνική ατμόσφαιρα και εμποδίζει την ουσιαστική επικοινωνία. Η επιδίωξη ενός πολιτισμένου διαλόγου, βασισμένου στην επιχειρηματολογία και τον αμοιβαίο σεβασμό, είναι απαραίτητη για την υγιή λειτουργία μιας κοινωνίας.

Συνοψίζοντας, οι παραπάνω σκέψεις αποτελούν μία διακήρυξη υπέρ της πνευματικής εγρήγορσης και ενάντια στην εφησυχασμένη στασιμότητα. Είναι μια πρόσκληση για διαρκή αναζήτηση, για αμφισβήτηση των εύκολων συμπερασμάτων, για σεβασμό στην αλήθεια και για την προάσπιση της αξιοπρέπειας στον δημόσιο διάλογο. Σε μια εποχή όπου η υπερπληροφόρηση μας κατακλύζει με την ταχύτητα του φωτός και οι προκλήσεις της παραπληροφόρησης και της φαιάς προπαγάνδας των ψιθύρων είναι συνεχείς, η διατήρηση μιας πνευματικά δροσερής και άγρυπνης συνείδησης αποτελεί όχι απλά μια ατομική επιλογή, αλλά και μια κοινωνική αναγκαιότητα. Η αιώνια επιδίωξη της πνευματικής ετοιμότητας είναι ο δρόμος προς μια πιο φωτεινή και πιο αληθινή ερμηνεία της κοινωνικής πραγματικότητας.