Στους Οθωνούς το ετήσιο μνημόσυνο των πεσόντων του υποβρυχίου “Πρωτεύς”

Όπως κάθε χρόνο έτσι και σήμερα πραγματοποιήθηκε το ετήσιο μνημόσυνο του υποβρυχίου Πρωτεύς το οποίο βυθίστηκε από Ιταλικά πολεμικά στις 29 Δεκεμβρίου του 194 πλοία αφού προηγουμένως είχε προσβάλει την Ιταλική νηοπομπή και να βυθίσει το οπλιταγωγό SARDEGNA.

Το μέλος της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Ναυτικού Βασίλης Γεωργάτος στον χαιρετισμό του τόνισε:

“Όπως κάθε χρόνο έτσι και εφέτος με πρωτοβουλία της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Ναυτικού του παραρτήματος Κέρκυρας, τελούμε το καθιερωμένο ετήσιο μνημόσυνο σε ένδειξη τιμής και μνήμης του απολεσθέντος πληρώματος του υποβρυχίου Πρωτεύς κατά την περιπολία του στο στενό του Οτράντο και ειδικότερα στην περιοχή μπροστά από τον κόλπο της Αυλώνας.

Την 26ην Δεκεμβρίου 1940, το Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ απέπλευσε από τον Ναύσταθμο για την τρίτη πολεμική περιπολία του. Έλαβε αποστολή να εκτελέσει επιθετική περιπολία στο στενό του ΟΤΡΑΝΤΟ και ειδικότερα στην περιοχή έξω από τον κόλπο της Αυλώνας, με προγραμματισμένη επιστροφή στη Βάση του την 8η Ιανουαρίου 1941. Ο ΠΡΩΤΕΑΣ σαν μοναχικός γερόλυκος, με όλα τα προβλήματα της ηλικίας του αλλά με την θαρραλέα ψυχή του Κυβερνήτη του και με ένα αποφασισμένο πλήρωμα, αρχίζει την αναζήτηση των Ιταλικών πλοίων στην Αδριατική.

Στις 10 το πρωί στις 29 Δεκεμβρίου του 1940, το Ελληνικό ατμόπλοιο ΙΩΝΙΑ, υπέκλεψε σήμα SΟS, ακολουθούμενου από το σήμα κινδύνου λόγω επιθέσεως από Υ/Β. Και τα δύο σήματα αυτά προέρχονταν από το Ιταλικό ατμόπλοιο SARDEGNA στο οποίο αναφερόταν το στίγμα του που βρισκόταν στην είσοδο του κόλπου Αυλώνας. Τα σήματα αυτά, τα αναδιαβίβασε στο Αρχηγείο Ναυτικού. Στην περιοχή του στίγματος δρούσε το Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ και όσοι γνώριζαν τον τομέα του, στο άκουσμα αυτής της είδησης, πανηγύριζαν για την επιτυχία του αυτή. Η ευφορία αυτή στο προσωπικό του Πολεμικού Ναυτικού αλλά και στην Ελληνική κοινή γνώμη κρατούσε μέρες, αλλά το Υ/Β για όλο το παραπάνω χρονικό διάστημα δεν έδινε σημεία ζωής. Στους γνωρίζοντες τις διαδικασίες των Υ/Β, η ανησυχία για την τύχη του μεγάλωνε, επειδή για μέρες ακόμη, το Υ/Β εξακολουθούσε να τηρεί την περίεργη σιγή του. Πέρασε και η ημερομηνία επιστροφής του που ήταν στις 8 Ιανουαρίου 1941 και η αγωνία και η ανησυχία αυξανόταν που το Υ/Β δεν είχε φανεί στον Ναύσταθμο Σαλαμίνας και δεν είχε στείλει κάποιο σήμα στο Αρχηγείο.

Έτσι στις 09:25 της 10ης Ιανουαρίου 1941 στην αγωνιώδη αυτή προσμονή, έριξε μακάβριο φως, μια σχετική είδηση του ραδιοφωνικού σταθμού της Ρώμης. Σύμφωνα με την είδηση αυτή στις 10 το πρωί της 29ης Δεκεμβρίου 1940, το Ιταλικό Τορπιλοβόλο ΑΝΤΑΡΕΣ αντελήφθη ίχνη Τ/Λ και αμέσως μετά είδε την πλώρη ενός Υ/Β για λίγο έξω από τη θάλασσα τρία ναυτικά μίλια μακριά του. Το Ιταλικό σκάφος κατευθύνθηκε ταχύτατα προς το σημείο που είχε γίνει ορατό το Υ/Β, ετοιμάζοντας ταυτόχρονα 4 βόμβες βάθους ρυθμισμένες να εκραγούν σε μέγιστο βάθος. Ενώ ετοιμαζόταν για την βολή, ξαφνικά μπροστά του εμφανίστηκε πάλι το πρωραίο τμήμα του Υ/Β μέχρι τον πυργίσκο, να βγαίνει από την θάλασσα. Ακολούθησε βίαιος εμβολισμός του Υ/Β. Η αντίστροφη μέτρηση για τον ΠΡΩΤΕΑ αρχίζει. Το Τορπιλοβόλο έπαθε αρκετές ζημιές με τον εμβολισμό αλλά κατόρθωσε να ρίξει τις βόμβες του. Το Υ/Β αναδύθηκε τελείως για λίγο, αλλά με μεγάλη κλίση και αμέσως εξαφανίσθηκε κάτω από τα νερά. Μετά από λίγο εμφανίστηκαν στην επιφάνεια της θάλασσας φυσαλίδες, κηλίδες πετρελαίου και συντρίμμια. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, από το Ιταλικό πλοίο καθαιρέθηκε βάρκα για ανεύρεση και περισυλλογή ναυαγών αλλά μόνο συντρίμμια μαζεύτηκαν.

Αυτές οι λεπτομερείς ειδήσεις έδωσαν εξήγηση στην εκκωφαντική σιωπή τόσων ημερών από το υποβρύχιο και οδήγησαν στο θλιβερό συμπέρασμα της ένδοξης απώλειάς του. Το Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ Υ-3 ήταν το πρώτο που απωλέσθηκε και η απώλειά των 48 μελών του, λύπησε βαθύτατα όλο το ναυτικό και ιδιαίτερα το προσωπικό των υπολοίπων Υ/Β, αλλά ταυτόχρονα γιγάντωσε ακόμα περισσότερο το πείσμα τους για την νίκη.

Στον επίλογο αυτής της ιστορικής αναφοράς θα ήθελα να προσθέσω ότι πριν από τον απόπλου των Υποβρυχίων είθισται ο Διοικητής των υποβρυχίων με το επιτελείο του να είναι στον μόλο και να αποχαιρετούν το πλήρωμα δίνοντας ευχές για καλή επιτυχία και καλή επάνοδο.

Το αποπλέων πλήρωμα τραγουδούσε το παρακάτω τραγούδι που αποτέλεσε τον ύμνο των Υποβρυχίων το οποίο μελοποίησε ο συμπατριώτης μας Αρχιμουσικός κ. Σπύρος Προσωπάρης όταν υπηρέτησε την θητεία του στην μπάντα στο Π.Ν.

Την Ελληνική σημαία μάνα μου την αγαπώ

έχει του ουρανού το χρώμα και στην μέση τον Σταυρό.

Και αν πεθάνω εις την μάχη μες στα κρύα τα νερά,

μην με κλαίτε συναδέλφοι του Στολίσκου μας παιδιά.

Είθε το αίσθημα αυτθυσίας και ευθύνης των συναδέλφων που χάθηκαν καθοδηγεί τον καθένα από εμάς και να διδαχθούν οι νέοι από αυτά.

Αιωνία τους η μνήμη”.