Το Άγγιγμα Της Αθωότητας: Η Παιδική Αγνότητα Χρειάζεται Προστασία Γράφει ο Σπύρος Άνδρεϊτς

https://www.amazon.com/stores/Spyros%20Andreits/author/B0CD2LHNRT

Η θέα ενός μικρού παιδιού, με τα διάφανα μάτια του και το αυθόρμητο χαμόγελό του, μας πλημμυρίζει συχνά με ένα κύμα βαθιάς και ιερής συγκίνησης. Γιατί όμως αυτή η απλή, καθημερινή εικόνα έχει την ικανότητα να αγγίζει τις πιο ευαίσθητες χορδές της ψυχής μας; Τι είναι αυτό στην αγνότητα και την αθωότητα ενός παιδιού που μας συνεπαίρνει τόσο βαθιά; Και, εξίσου σημαντικό, ποια είναι η αληθινή αιτία που αυτές οι άχραντες ιδιότητες σταδιακά φθίνουν, μέχρις ότου σβήσουν σχεδόν τελείως στα χρόνια της ωριμότητας;

Η συγκίνηση που νιώθουμε μπροστά στην παιδική αθωότητα πηγάζει, καταρχάς, από την απουσία της καχυποψίας και της πονηριάς που συχνά επισκιάζουν τον κόσμο των ενηλίκων. Το παιδί, στην αρχική του φάση, δεν έχει γνωρίσει την προδοσία, την αδικία, την υποκρισία. Βλέπει τον κόσμο με μάτια γεμάτα θαυμασμό και εμπιστοσύνη, δεχόμενο τους ανθρώπους και τις καταστάσεις όπως φαίνονται, χωρίς δεύτερες σκέψεις ή κρυφούς σκοπούς. Αυτή η αυθεντικότητα, αυτή η άμεση και ειλικρινής επαφή με την πραγματικότητα, αποτελεί μια αναζωογονητική αντίθεση στην πολυπλοκότητα και τις συχνά σκοτεινές πτυχές της ενήλικης ζωής.

Επιπλέον, η παιδική αθωότητα συνδέεται άρρηκτα με την απουσία ενοχής και τύψεων. Το παιδί ζει στο παρόν, χωρίς το βάρος των λαθών του παρελθόντος ή τον φόβο των συνεπειών του μέλλοντος. Οι πράξεις του πηγάζουν από μια αυθόρμητη παρόρμηση, από την ανάγκη για εξερεύνηση και παιχνίδι, χωρίς τον εγωισμό και την ιδιοτέλεια που συχνά καθοδηγούν τις ενέργειες των ενηλίκων. Αυτή η ελευθερία από το ψυχολογικό φορτίο της ενοχής μάς θυμίζει μια χαμένη κατάσταση ανέμελης ύπαρξης, μια εποχή όπου η ζωή ήταν απλούστερη και οι έγνοιες λιγότερες.

Η αγνότητα του παιδιού αποκαλύπτει επίσης μια βαθύτερη αλήθεια για την ανθρώπινη φύση. Μας φέρνει αντιμέτωπους με την αρχέγονη, ανέγγιχτη ουσία της ύπαρξής μας, πριν αυτή διαμορφωθεί και αλλοιωθεί από τις εμπειρίες και τις επιρροές του εξωτερικού κόσμου. Στα μάτια ενός παιδιού, βλέπουμε την αντανάκλαση ενός ανόθευτου δυναμικού, ενός αστερισμού ικανοτήτων και ταλέντων, μιας ανεξάντλητης πηγής περιέργειας, δημιουργικότητας και αγάπης. Αυτή η επαφή με την πρωταρχική μας φύση μπορεί να προκαλέσει μια νοσταλγική αναπόληση μιας χαμένης αθωότητας που κάποτε κατείχαμε και εμείς.

Ωστόσο, η θλιβερή αλήθεια είναι ότι αυτή η πολύτιμη αθωότητα δεν διαρκεί. Σταδιακά, αφήνει τη θέση της στην καχυποψία, την επιφυλακτικότητα, ακόμα και τον κυνισμό. Ποια είναι λοιπόν η αληθινή αιτία αυτής της αναπόφευκτης φθοράς;

Ένας από τους βασικότερους παράγοντες είναι η ίδια η διαδικασία της κοινωνικοποίησης. Καθώς το παιδί μεγαλώνει, έρχεται αντιμέτωπο με τις πολυπλοκότητες του ανθρώπινου κόσμου, με τις αντιφάσεις, τις αδικίες και τις σκληρές αλήθειες της ζωής. Οι εμπειρίες, είτε άμεσες είτε έμμεσες, αρχίζουν να διαμορφώνουν την αντίληψή του για τον κόσμο. Μαθαίνει ότι δεν είναι όλοι οι άνθρωποι αξιόπιστοι, ότι υπάρχουν σκοτεινές πλευρές στην ανθρώπινη φύση και ότι η ζωή δεν είναι πάντα δίκαιη. Αυτή η σταδιακή απομυθοποίηση του κόσμου, αν και απαραίτητη για την επιβίωση και την προσαρμογή, συνεπάγεται αναπόφευκτα την απώλεια της αρχικής αθωότητας.

Επιπλέον, ο ίδιος ο μηχανισμός της μάθησης και της ανάπτυξης συμβάλλει στην ελάττωση της αθωότητας. Για να κατανοήσει τον κόσμο, το παιδί πρέπει να θέσει ερωτήματα, να αμφισβητήσει, να δοκιμάσει τα όρια. Στην πορεία αυτή, αναπόφευκτα θα κάνει λάθη, θα βιώσει απογοητεύσεις και θα έρθει αντιμέτωπο με τις συνέπειες των πράξεών του. Αυτές οι εμπειρίες, αν και διδακτικές, σταδιακά διαβρώνουν την αρχική του αθωότητα και το οδηγούν σε μια πιο ρεαλιστική, αλλά και πιο σκληρή, αντίληψη της πραγματικότητας.

Ο ρόλος της κοινωνίας και των πολιτισμικών μας δομών είναι επίσης καθοριστικός. Οι αξίες που προβάλλονται, οι ανταγωνισμοί που ενθαρρύνονται, η έμφαση στην εγωπαθή επιτυχία και την υλική ευημερία, συχνά έρχονται σε αντίθεση με την αυθορμησία, την ανιδιοτέλεια και την απλότητα που χαρακτηρίζουν την παιδική αθωότητα. Το παιδί, στην προσπάθειά του να ενταχθεί και να γίνει αποδεκτό, αναγκάζεται να υιοθετήσει κανόνες και συμπεριφορές που μπορεί να αλλοιώσουν την αυθεντικότητά του.

Δυστυχώς, , κάποιοι πατέρες ιδίως, αντί να καλλιεργούν την τρυφερή αθωότητα που σαν ασπίδα προστατεύει την παιδική ψυχή επιλέγουν έναν ολισθηρό δρόμο, διδάσκοντας στα παιδιά τους, συχνά από την ηλικία του νηπιαγωγείου(!), χυδαίες εκφράσεις και βωμολοχίες. Αυτή η ανόητη και βαθιά επιζήμια στάση στερεί από τα παιδιά την ευκαιρία να βιώσουν την αγνότητα της παιδικής ηλικίας, μια περίοδο που θα έπρεπε να είναι γεμάτη θαυμασμό και φυσική απλότητα. Η επιλογή τους σημαίνει ότι έτσι τα εκθέτουν πρόωρα σε έναν κόσμο γεμάτο χυδαιότητα, διαβρώνοντας την αθωότητά τους και υπονομεύοντας την ψυχική τους ευημερία. Η άγνοια, σε αυτή την τρυφερή ηλικία, δεν είναι αδυναμία, αλλά προστασία, και η εσκεμμένη καταστροφή της αποτελεί μια πράξη κτηνώδους αναισθησίας με μακροπρόθεσμες πολύ αρνητικές συνέπειες.

Σε ένα βαθύτερο επίπεδο, η απώλεια της παιδικής αθωότητας μπορεί να θεωρηθεί ως ένα αναπόφευκτο κομμάτι της ανθρώπινης ατομικής εξέλιξης. Η μετάβαση από την απόλυτη εξάρτηση στην αυτονομία, από την άγνοια στη γνώση, απαιτεί μια σταδιακή απομάκρυνση από την αρχική κατάσταση της αθωότητας. Ωστόσο, η συγκίνηση που νιώθουμε μπροστά στην παιδική αγνότητα υποδηλώνει μια βαθιά νοσταλγία για αυτήν την χαμένη κατάσταση, μια υπόμνηση της καθαρότητας και της αυθεντικότητας που κάποτε χαρακτήριζαν την ύπαρξή μας.

Ίσως, λοιπόν, η ιερή συγκίνηση που μας πλημμυρίζει στη θέα ενός αθώου παιδιού να είναι μια σιωπηλή έκκληση, μια υπόσχεση να μην ξεχάσουμε ποτέ εντελώς την αξία της αγνότητας, της ειλικρίνειας και της απλότητας. Μια υπενθύμιση ότι, παρά τις πληγές και τις απογοητεύσεις της ζωής, υπάρχει πάντα η δυνατότητα να διατηρήσουμε ένα στεγανό διαμέρισμα αυτής της παιδικής αθωότητας στην καρδιά μας, μια φλόγα ελπίδας και αυθεντικότητας που μπορεί να φωτίσει τον συχνά σκοτεινό κόσμο μας. Θυμήσου και μίλησε στο παιδάκι που ήσουν. Γιατί η αθωότητα ενός παιδιού δεν είναι απλώς μια παροδική φάση, αλλά μια διαχρονική αξία που αξίζει να προστατεύουμε και να αναζητούμε, τόσο στα παιδιά όσο και μέσα μας.