Ο Μύθος του Υπερτουρισμού και η Πραγματικότητα της Κέρκυρας. Του Γιάννη Ρεβύθη

Φθάσαμε λοιπόν και στον Ιούνιο, για κύμα τουριστών που θα ” βουλιάξει” την Κέρκυρα μιλούσαμε όλο τον χειμώνα, για πτώση του τουρισμού μιλάνε οι ειδήμονες του τουρισμού τωρα. Και ο υπερτουρισμός τι έγινε ο υπερτουρισμός;

Ας μιλήσουμε λοιπόν για τον “υπερτουρισμό” και την τουριστική Κέρκυρα…

Τα τελευταία χρόνια, ένας νέος όρος άρχισε να εμφανίζεται στη δημόσια συζήτηση γύρω από τον τουρισμό στην Ελλάδα. Ο “υπερτουρισμός”.
Ένας όρος που, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αποτυπώνει αληθινά φαινόμενα, όπως συμβαίνει στις μεγάλες τουριστικές μητροπόλεις του κόσμου και τούς τουριστικούς προορισμούς, οπως Βενετία, Βαρκελώνη κ.α. Στην περίπτωση όμως της Κέρκυρας λειτουργεί περισσότερο ως κάλυμμα για μια πολύ διαφορετική και πολύ πιο ουσιαστική αλήθεια. Δηλώνει την τραγική έλλειψη υποδομών και την αδυναμία των τοπικών μας αρχόντων να δώσουν η έστω να προτείνουν λύσεις.

Η Κέρκυρα είναι ένας τόπος που ζει και ευημερεί απο τα μέσα του περασμένου αιώνα, από τον τουρισμό. Σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία, περισσότερο από το 90% του τοπικού ΑΕΠ προέρχεται άμεσα ή έμμεσα από τον τουρισμό. Πρόκειται για μία κλασική περίπτωση «μονοκαλλιέργειας», γεγονός όμως που δημιουργεί τόσο ευκαιρίες όσο και σοβαρές απειλές.

Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός του τουριστικού μάρκετινγκ για να καταλάβεις οτι όταν η τοπική οικονομία βασίζεσαι σχεδόν αποκλειστικά σε έναν τομέα, μας έχει τελειώσει βλέπετε απο καιρό η βιομηχανία και ο πρωτογενής τομεας, σε έναν τόσο ευαίσθητο τομέα οπως ειναι ο τουρισμός, η επιτυχία του είναι υπόθεση ζωτικής σημασίας για όλους τους κατοίκουςτου νησιού μας. Το ζήσαμε στο “πετσί” μας άλλωστε την περίοδο των μνημονίων, αλλά και και του κορωνοιού.

Και από εδώ ξεκινά το παράδοξο.

Ενώ η Κέρκυρα εξακολουθεί να αποτελεί κορυφαίο προορισμό στην Ευρώπη, “ναυαρχίδα” του τουρισμού την ειχε αποκαλέσει ο τότε υπουργός τουρισμού, αντί να αναζητούμε τρόπους ενίσχυσης, διαφοροποίησης και ορθολογικής διαχείρισης του τουριστικού ρεύματος, παρακολουθούμε μια συστηματική προσπάθεια απαξίωσης της τουριστικής μας ανάπτυξης. Φωνές κάνουν λόγο για «υπερτουρισμό», υπονοώντας πως το νησί δεν αντέχει άλλο επισκέπτη. Όμως, η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική και τα φετινά αποτελέσματα το αποδεικνύουν.

Δεν είναι οι τουρίστες το πρόβλημα. Είναι οι υποδομές. Οι ελλείψεις σε δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης, στο συγκοινωνιακό σχεδιασμό, στη διαχείριση των απορριμμάτων και τους δημόσιους χώρους. Μιλάμε για ζητήματα που χρονίζουν. Όμως αντί να σχεδιάσουμε, να διεκδικήσουμε και να επενδύσουμε, είναι πιο εύκολο να δείξουμε τον τουρίστα ως ένοχο.

Μιλάμε για την έλλειψη νερού στην περιοχή που έχει τις περισσότερες βροχοπτώσεις στην Ελλάδα. Το γνωρίζουμε ότι δώ και 40 χρόνια τα νησιά μας δεν έχουν νερό το καλοκαίρι.
Τώρα όμως φταίει ο υπερτουρισμός και οχι οι Δήμαρχοι που δεν έκαναν έργα αφαλάτωσης. Το ρεύμα συχνά δεν επαρκεί λόγω παλαιότητας του δικτύου και εδώ φταίει ο υπερτουρισμός και οχι η αδιαφορία επιλυσης του προβλήματος. Σε όλα αυτά ας προσθέσουμε τους γνωστούς “βολεμένους” που μόνιμα διαμαρτύρονται γιατί προτιμούν την ησυχία τους και τη βόλεψη τους, ας προσθέσουμε και τα διάφορα κυκλώματα με τους πληρωμένους κονδυλοφόρους, που βγάζουν τεράστια ποσά από την προμήθεια νερού, τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας, τα σκουπίδια κλπ.

Ενώ σε άλλες περιοχές της Ευρώπης η τουριστική επένδυση αντιμετωπίζεται ως στρατηγική επιλογή και εθνική προτεραιότητα, στην Κέρκυρα δυστυχώς, η κουλτούρα της αδράνειας, της καχυποψίας και της ισοπέδωσης μας οδηγεί σε έναν δημόσιο διάλογο με λάθος αφετηρία.

Ο τουρισμός ευτυχώς είναι η πιο σταθερή, η πιο αποδοτική και ίσως η μοναδική επένδυση που αποδίδει σταθερά στην Ελλάδα και προσθέτει στον προϋπολογισμό των τελευταίων δεκαετιών. Αντί να τον αντιμετωπίζουμε με καχυποψία, θα έπρεπε να χτίζουμε πάνω του. Να τον αναβαθμίζουμε, να τον κάνουμε ποιοτικότερο, να τον συνδέσουμε με την τοπική παραγωγή και τον πλούσιο πολιτισμό μας, να δημιουργήσουμε νέες ευκαιρίες για την κοινωνία μας.

Αν δεν το κάνουμε, φοβάμαι οτι πολύ σύντομα θα αντιμετωπίζουμε όχι το πρόβλημα του «υπερτουρισμού», αλλά αυτό της υποχώρησης του τουριστικού μας προϊόντος, ήδη τα πρώτα μηνύματα εχουν έλθει. Και τότε, το κόστος θα είναι πολύ βαρύτερο.

Η Κέρκυρα δεν πρέπει να φοβάται τον τουρισμό. Πρέπει να φοβάται τη στασιμότητα, την εσωστρέφεια και τη γενικευμένη παραίτηση από κάθε σοβαρό αναπτυξιακό σχεδιασμό. Ας κατανοήσουν οι πολίτες αλλα και οι αρμόδιοι οτι η Κέρκυρα ειναι ευλογημένος τόπος και ο τουρισμός είναι η μεγάλη μας περιουσία. Το πρόβλημα δεν είναι ο “υπερτουρισμός” που δεν έχουμε, αλλά η διαχρονική αδυναμία μας να οργανωθούμε σωστά.