Ο Δημος λενε, δεν εχει. Ο πολίτης εχει;

Ο Δήμος λένε, δεν έχει να πληρώσει. Ο Πολίτης εχει;

Ο Δήμος Κεντρικής Κερκύρας βρίσκεται στο επίκεντρο αυστηρής κριτικής έπειτα από την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, να αυξήσει τα δημοτικά τέλη, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τις οικονομικές δυσκολίες που αφορουν την αποκομιδη, την μεταφορά και την διαχείριση των απορριμμάτων. Μιλάνε μαλιστα για ελλειμμα 11 εκατομμυριων ευρώ.Την κίνηση αυτή, που χαρακτηρίζεται από πολλούς ως «γρήγορο φάρμακο» για χρόνια συσσωρευμένα προβλήματα, προκύπτει ένα ερώτημα: Όταν η τοπική αυτοδιοίκηση αντιμετωπίζει έλλειμμα, πρέπει ο πολίτης να γίνεται ο κύριος «τροφοδότης» της;

Αξίζει νομίζω τον κόπο να ανατρέξουμε στα γεγονότα αυτής της δύσκολης απόφασης.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Δήμου, η αύξηση αφορά τα ανταποδοτικά τέλη όπως αυτά για την αποκομιδή, μεταφορα και διαχείριση απορριμμάτων.
Η αιτιολογία είναι γνωστή: έλλειψη κεφαλαίων λόγω μη πληρωμών, υψηλές λειτουργικές δαπάνες, και οφειλές προς υπηρεσίες και προμηθευτές. Αυξημένα εξοδα για την αποκομιδή, μεταφορά των απορριμμάτων στα Ιωάννινα και την Κοζάνη, αλλά και την επεξεργασία των απορριμμάτων.

Ωστόσο, πολίτες και επιχειρηματίες αντιδρούν, υποστηρίζοντας ότι η συνεχής επιβάρυνσή τους με υψηλά τέλη δεν είναι λύση, αλλά ένας φαύλος κύκλος.

Είναι ο πολίτης το ταμείο έκτακτης ανάγκης;

«Δεν μπορούμε να είμαστε ο τραπεζικός λογαριασμός του Δήμου κάθε φορά που υπάρχει διαχειριστική ανικανότητα », δηλώνει ένας κάτοικος της Κέρκυρας. Η αγανάκτηση εντείνεται από το γεγονός ότι πολλοί αντιμετωπίζουν ήδη οικονομική πίεση λόγω του πληθωρισμού και των μειωμένων εσόδων τους. Για παράδειγμα, ένα μικρό κατάστημα στο κέντρο της πόλης θα πληρώσει τώρα έως 300% περισσότερα για δημοτικα τέλη, ένα κόστος που πιθανότατα θα μεταφερθεί στις τιμές, μειώνοντας την αγοραστική του δύναμη.

Υπαρχουν εναλλακτικές λύσεις ή υπαρχει έλλειψη πολιτικής βούλησης;

Πολλοί επισημαίνουν ότι η αύξηση των τελών αποτελεί ένδειξη έλλειψης δημιουργικότητας οργάνωσης και μακροπρόθεσμου σχεδιασμού. Αντί να καταφεύγει σε άμεσες φορολογικές πιέσεις, ο Δήμος θα μπορούσε:

1. Να μειώσει τις δαπάνες.
2. Να εντείνει την είσπραξη οφειλών (π.χ. από μη πληρωτέες οφειλές απο επιχειρήσεις ή ιδιώτες).
3. Να αξιοποιήσει ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις για έργα υποδομής.
4. Να εφαρμόσει διαφανείς διαδικασίες για την αποφυγή σπατάλης.
5. Να διαπραγματευθεί καλύτερα με τους εργολάβους μεταφοράς και τα εργοστάσια Ιωαννίνων και Κοζάνης.
6. Να εντείνει τις προσπάθειες για την ανακύκλωση που θα μείωνε τις ποσότητες σκουπιδιών. Υπάρχει το παράδειγμα του Δήμου Βόρειας Κέρκυρας

«Η φορολογία είναι εύκολη, αλλά η διαχείριση είναι δύσκολη», σχολιάζει ένας οικονομολόγος. «Αντί να ζητάμε συνεχώς από τους πολίτες να καλύπτουν λάθη, πρέπει να επενδύσουμε σε αποτελεσματικότητα και εμπιστοσύνη».

Η περίπτωση του Δήμου της Κεντρικής Κερκύρας δεν είναι μεμονωμένη.

Πολλοί δήμοι αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις, αλλά η λογική της «εύκολης λύσης» της επιβολής τελών, διαβρώνει την εμπιστοσύνη των πολιτών. Αν η τοπική ηγεσία δεν αναλάβει ευθύνες για δομικές αλλαγές, η συνεχής μείωση των προσόδων και η εξαθλίωση της ζωής του πολίτη θα επιδεινώσουν την κοινωνική συνοχή.

Η αύξηση των δημοτικών τελών δεν είναι απλώς ένα οικονομικό ζήτημα, αλλά ένα ηθικό δίλημμα. Ο πολίτης μπορεί να είναι πρόθυμος να συνεισφέρει, αλλα εχει την δυνατότητα;
Ακομα ομως και αν μπορεί, ο πολίτης απαιτεί να βλέπει αποτελέσματα: ορθή διαχείριση, δίκαιη κατανομή, και μια στρατηγική που δεν τον θεωρεί ευκολη λύση.
Όπως λέει ένα παλιό ρητό: «Η φτώχεια της διοίκησης δεν πρέπει να γίνεται πλούτος της αδιαφορίας».